Ngoài ra, quy định về giới hạn tổng số giờ làm thêm theo tháng (không quá 30 giờ/tháng) cũng được bãi bỏ.

Như vậy, về cơ bản, dự thảo sửa đổi lần 3 này vẫn giữ nguyên các đề xuất điều chỉnh nêu tại dự thảo sửa đổi lần 2. Dưới đây là bảng so sánh giữa quy định hiện hành của Bộ luật Lao động 2012 và đề xuất sửa đổi:

3. Mở rộng quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động cho người lao động

Đảm bảo quyền tự do tìm kiếm việc làm tốt hơn cho người lao động và phòng ngừa, xóa bỏ lao động cưỡng bức, đề xuất sửa đổi dự kiến nêu ra hai phương án mở rộng quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động cho người lao động: (i) người lao động có quyền chấm dứt hợp đồng lao động không cần có lý do theo luật định mà chỉ cần đảm bảo thời hạn báo trước hoặc (ii) người lao động có quyền chấm dứt hợp đồng lao động không cần có lý do theo luật định và không cần phải thực hiện việc báo trước cho người sử dụng lao động. Về cơ bản, phương án sửa đổi về việc người lao động có quyền chấm dứt hợp đồng lao động không cần có lý do đã được đề cập trong dự thảo sửa đổi lần 2.

Hai phương án sửa đổi được đề xuất đều tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động nhưng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề quản lý và sử dụng lao động của người sử dụng lao động. Nếu áp dụng những phương án này, người sử dụng lao động sẽ bị thiệt hại về (i) chi phí tuyển dụng và đào tạo thay thế người lao động, (ii) làm phát sinh chi phí tố tụng trong trường hợp tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, (iii) chi phí thay đổi mô hình quản lý lao động, phương pháp quản lý điều kiện làm việc (xây dựng lại nội quy lao động, thoả ước lao động tập thể, hợp đồng lao động mẫu và các tài liệu quản trị nhân sự khác) và (iv) những hậu quả kinh tế vô cùng lớn khác khi mà người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không có lý do trong các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh đòi hỏi phải duy trì các vị trí lao động liên tục.

4. Nâng tuổi nghỉ hưu của người lao động theo lộ trình kể từ năm 2021

So với dự thảo sửa đổi lần 2, lộ trình nâng tuổi nghỉ hưu trong đề xuất mới không có gì thay đổi, tức là vẫn giữ tuổi nghỉ hưu của người lao động bình thường làm việc trong điều kiện lao động bình thường là nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi; và từ 01/01/2021 cứ mỗi năm tăng thêm 06 tháng cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi. Đề xuất này trong dự thảo sửa đổi lần 2 vốn đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều bởi vì các lý do như: việc kéo dài tuổi nghỉ hưu là không phù hợp với người lao động làm việc trong các ngành nghề lao động phổ thông; nhiều người lao động không muốn kéo dài thời gian làm việc mà mong muốn được nghỉ hưu ở độ tuổi hiện hành để hưởng lương hưu hằng tháng, sau đó, nếu làm việc thêm thì họ có 2 khoản thu nhập, nên việc nâng tuổi nghỉ hưu, nghĩa là kéo dài thời gian làm việc để hưởng lương hưu sẽ làm giảm quyền lợi của người lao động (mất đi khoản lương hưu), v.v.

Thực tế, nếu muốn bảo đảm bền vững tài chính của Quỹ bảo hiểm, nếu không tăng tuổi nghỉ hưu thì có hai cách: (i) nâng mức đóng của người lao động và doanh nghiệp hoặc (ii) giảm mức hưởng lương hưu của người lao động. Tuy nhiên, nâng mức đóng là khó vì tăng gánh nặng tài chính của người lao động và làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp; giảm mức hưởng lương hưu cũng dẫn đến khó đảm bảo cuộc sống của người hưởng lương hưu. Vì vậy, phương án nâng tuổi nghỉ hưu để cân bằng giữa thời gian đóng, mức đóng và thời gian hưởng, mức hưởng vẫn được Nhà nước xem là một giải pháp đúng đắn nhằm thích ứng với xu thế già hóa dân số và nguy cơ mất cân đối Quỹ bảo hiểm.

Bài viết được trích dẫn từ Tạp chí Pháp luật Lao động (Tháng 2 và 3/2018), bạn có thể download và đọc bản đầy đủ của Tạp chí Pháp luật Lao động (Tháng 2 và 3/2018) tại đây