Đại án Việt Á đang dần đi đến hồi kết. Có thể coi đây là vụ án điển hình và có quy mô lớn nhất từ trước đến nay về tham nhũng tiêu cực có hệ thống tổ chức, xảy ra từ cơ quan bộ ngành trung ương đến địa phương. Và không dừng lại ở cấp tỉnh thành phố mà còn len lỏi đến tận các cơ sở của ngành Y.

Khi vụ án bị phanh phui, rất nhiều các bộ lãnh đạo các cấp, công chức các ban ngành liên quan đã bị xử lý về mặt hình sự.  Đến nay C03 và công an các địa phương đã khởi tố 29 vụ án liên quan với hơn 100 bị can, phong tỏa kê biên hơn 1.700 tỷ đồng.  Đặc biệt là các trường hợp: Ông Nguyễn Thanh Long – Cựu bộ trưởng Bộ Y tế, ông Chu Ngọc Anh – Cựu bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ, ông Phạm Xuân Thăng – Cựu bí thư Tỉnh ủy Hải Dương, ông Nguyễn Văn Trịnh – Cựu trợ lý phó thủ tướng, bị khởi tố là những tình tiết bất ngờ của vụ án.  Điều hầu như chưa xảy ra từ trước đến nay.  Và điều này cũng cho thấy công tác phòng chống tiêu cực, tham nhũng được tiến hành rất nghiêm minh.  Những người vô tình hay có chủ đích đã phản bội lại lòng tin của nhân dân, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi hành công vụ làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, gây thất thoát cho ngân sách nhà nước phải nhận hình phạt thích đáng.  Những cán bộ giữ chức vụ cao nhất đã phải chịu trách nhiệm chính trị liên quan tới vụ việc.  Đây cũng là cái giá phải trả cho việc bội tín với sự tin tưởng của nhân dân.

Đại án Test kit Việt Á –  Chủ trương xử lý không có vùng cấm

Liên quan đến sai phạm của công ty Cổ phần công nghệ Việt Á, cho đến thời điểm hiện tại, có rất nhiều các bộ lãnh đạo các cấp, công chức các ban ngành liên quan đã bị xử lý về mặt hình sự.  Sau hơn một năm xảy ra vụ việc, công tác điều tra, xử lý sai phạm vẫn đang tiếp diễn, cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vẫn đang tiếp tục điều tra mở rộng đối với các cá nhân, đơn vị liên quan để làm rõ bản chất của vụ án, yếu tố tư lợi, rà soát, kê biên tài sản của các đối tượng vi phạm để đảm bảo thu hồi tài sản cho Nhà nước.

Thống nhất trong chủ trương và quyết liệt trong xử lý các vụ án tham nhũng, các hành vi tiêu cực là thiết thực phòng, chống, ngăn chặn, đầy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, để làm trong sạch Đảng, để Đảng xứng đáng với vai trò tiên phong. Trong hội nghị toàn quốc về công tác phòng chống tham nhũng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: Mọi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức sai phạm phải có hình thức xử lý kịp thời, nghiêm minh và công khai, làm từ trên xuống dưới, không có vùng cấm, vùng trống, không có ngoại lệ, không có đặc quyền bất kể người đó là ai.

Chủ trương xử lý nghiêm minh, không có vùng cấm nhưng khoan hồng, nhân văn trong các vụ án tham nhũng đặc biệt trong vụ Việt Á là một chủ trương hết đúng đắn.  Tham nhũng, tiêu cực xảy ra do các nguyên nhân chủ quan và khách quan nên việc xử lý cần hết sức thận trọng, chặt chẽ, phải đặt trong hoàn cảnh cụ thể, tình hình thực tế và quy định của pháp luật tại thời điểm xảy ra sai phạm, xem xét kỹ động cơ, mục đích sai phạm, từ đó xác định đúng bản chất các mối quan hệ, hành vi sai phạm, lỗi động cơ, mục đích để xử lý.  Từ các vụ án về tham nhũng và các hành vi tiêu cực, đặc biệt là vụ Việt Á, có thể thấy rằng, tham nhũng và tiêu cực trong lĩnh vực nào, ở cấp nào cũng đều làm ảnh hưởng tới sự trong sạch của bộ máy Đảng và Nhà nước, cũng đều gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, phẩm chất đạo đức và vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Đồng thời, cũng làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Những tội danh bị khởi tố, những cái giá phải trả cho sự bội tín

Cho đến thời điểm hiện tại, vụ test kit Việt Á đã có 104 bị can bị khởi tố. Trong đó, Bộ Công an khởi tố 31 bị can, Bộ Quốc phòng khởi tố 5 bị can, công an 24 tỉnh, thành phố khởi tố 68 bị can là lãnh đạo, cán bộ tỉnh ủy, UBND, CDC, sở y tế… nhiều tỉnh thành trên khắp cả nước.  Mặc dù cùng chung vụ án nhưng mỗi bị can bị khởi tố ở những tội danh khác nhau.  Có thể điểm qua một số tội danh và bị can điển hình bị khởi tố vụ tại đại án Việt Á, trong đó các tội:

Đưa hối lộ.  Đây là tội danh dành cho các đối tượng thuộc Công ty việt Á. Theo Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, đưa hối lộ là hành vi một người trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn hoặc người khác hoặc tổ chức khác bất kỳ lợi ích nào để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đưa hối lộ với mức phạt cao nhất lên đến 20 năm tù.  Các thành viên của Công ty Việt Á: Ông Phan Quốc Việt, ông Vũ Đình Hiệp, bà Hồ Thị Thanh Thảo là Cựu Tổng giám đốc, Phó Tổng giám đốc và thủ quỹ Công ty Việt Á, thông đồng với lãnh đạo các đơn vị y tế để hợp thức hồ sơ chỉ định thầu, nâng khống giá bán test kit lên 45%, với doanh thu khoảng gần 4.000 tỉ đồng, thu lợi hơn 500 tỉ đồng.   Để được trải thảm cung cấp test kit đến các địa phương, Việt Á đã đưa hối lộ hơn 800 tỷ hoa hồng cho các đối tác là lãnh đạo CDC các đơn vị thuộc Sở Y tế để cung ứng test kit xét nghiệm cho CDC và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Nhận hối lộ. Cũng theo Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, tại Điều 354 quy định người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội nhận hối lộ với mức hình phạt cao nhất là chung thân hoặc tử hình.  Hành vi nhận phần trăm hoa hồng hợp đồng từ nhân viên công ty Việt Á trong quá trình cung cấp sản phẩm với giá cao hơn thực tế của lãnh đạo CDC các đơn vị thuộc Sở Y tế các tỉnh, thành phố là hành vi nhận hối lộ.  Điển hình là Ông Phạm Duy Tuyến – Giám đốc CDC Hải Dương, ông Lâm Văn Tuấn – Giám đốc CDC Bắc Giang…

Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ được Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, quy đinh tại Điều 356.  Theo đó, người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại về tài sản trên 1 tỷ, thì bị tù cao nhất là 15 năm tù. Ông Nguyễn Thanh Long – Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế, ông Phạm Xuân Thăng – Cựu bí thư tỉnh Hải Dương và  ông Nguyễn Văn Trịnh – Cựu Trợ lý Phó thủ tướng Vũ Đức Đam là những người  bị khởi tố về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ liên quan tới các sai phạm tại Bộ Y tế trong việc cấp phép lưu hành để Việt Á nâng khống giá bán test kit ra thị trường.  Ngoài ra, cùng bị khởi tố về tội danh này còn có: Nguyên Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế, Bộ Y tế Nguyễn Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế Nguyễn Nam Liên, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học & Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ Khoa học & Công nghệ Trịnh Thanh Hùng, Phó trưởng phòng Quản lý giá Cục quản lý dược Bộ Y tế Nguyễn Huỳnh,  Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học quân sự – Học viện Quân y Thượng tá Hồ Anh Sơn, …

Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Điều 219 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, quy định người nào được giao quản lý, sử dụng tài sản nhà nước mà vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản gây lãng phí, gây thiệt hại tài sản thì có thể bị phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc phạt tù từ 10 đến 20 năm tù. Tội danh này dành cho đa số các lãnh đạo quản lý từ trung ương và địa phương, các lãnh đạo, cán bộ các Trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh đã câu kết với Phan Quốc Việt và các đối tượng liên quan thuộc Công ty Việt Á điển hình nhất là ông Chu Ngọc Anh – Cựu chủ tịch UBND TP Hà Nội , Ông Phạm Công Tạc – Nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ liên quan tới các sai phạm tại Bộ KH-CN trong việc thực hiện đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm Việt Á.

Vi phạm về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.  Quy định tại Điều 222 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng thông qua các hành vi được kể đến như: can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu, thông thầu, gian lận, cản trở hoạt động đấu thầu, vi phạm quy định của pháp luật về đảm bảo công bằng minh bạch trong hoạt động đấu thầu, tổ chức chọn lựa nhà thầu, chuyển nhượng thầu trái phép vì vụ lợi có tổ chức, lợi dụng chức vụ quyền hạn dùng thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại thì có thể bị nghiêm cấm đảm nhiệm chức vụ và phạt tù từ 10 đến 20 năm.  Tội danh này có : Giám đốc và kế toán trưởng CDC Nghệ An Nguyễn Văn Định, Nguyễn Thị Hồng Thắm; Giám đốc và Phó phòng Tài chính Kế toán CDC Bình Dương CDC Bình Dương Nguyễn Thành Danh và Trần Thanh Phong, Lê Thị Hồng Xuyên, nguyên Phụ trách Phòng Thí nghiệm CDC Bình Dương; Tiêu Quốc Cường, Kế toán trưởng, Phó phòng tài chính Sở Y tế Bình Dương;  Giám đốc và nhân viên kinh doanh Công ty VNDAT; Nguyễn Trường Giang, Nguyễn Thị Thuý; Trưởng Phòng Trang bị vật tư – Học viện Quân y Đại tá Nguyễn Văn Hiệu, Giám đốc Vùng Công ty Việt Á Lê Trung Nguyên…

Liên quan đến Việt Á còn có rất nhiều cán bộ lãnh đạo của Học viện Quân y bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo, cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng như:  Trung tướng Nguyễn Viết Lượng – Bí thư Đảng ủy, Chính ủy; Đại tá Nguyễn Tùng Linh – Đảng ủy viên Học viện, Bí thư Chi bộ, Trưởng Phòng Khoa học Quân sự; Thiếu tá Ngô Anh Tuấn – Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng Phòng Tài chính; khiển trách Đại tá Phạm Nhật Quang – Bí thư Chi bộ Tổng hợp Kế hoạch – Thanh tra, Chánh Thanh tra Học viện; Đại tá Chu Đức Thành – Phó bí thư Đảng ủy, Chánh Văn phòng Học viện…

Trả giá là quy luật tất yếu.  Những người liên kết với Công ty Việt Á đang trả giá.  Điểm sơ qua các tội danh và bị can bị khởi tố trong vụ án Việt Á.  Quá trình điều tra đang tiếp diễn và chắc chắc sẽ còn nhiều đối tượng khác liên quan.  Đây là bài học lớn cho những người làm công tác lãnh đạo, tránh đi vào vết xe đổ của Việt Á. Đây cũng là cái giá phải trả cho những ai đã bội tín với sự tin tưởng của nhân dân.

Đừng quên theo dõi và cập nhập thêm nhiều thông tin hữu ích khác trên trang web của chúng tôi.  Hãy liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn chi tiết hơn: info@letranlaw.com