Bộ luật Lao động Việt Nam 2019 có những điều chỉnh mới so với Bộ luật Lao động 2012 về trách nhiệm của người sử dụng lao động. Doanh nghiệp cần nắm rõ để tuân thủ đúng luật sử dụng lao động và tránh vi phạm pháp lý không mong muốn.

Những điều chỉnh mới trong đối với Luật Lao động: Doanh nghiệp cần nắm rõ!

Dưới đây là những điểm thay đổi chính của Bộ luật này:

Tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động

Điều 169 của Bộ luật Lao động 2019 đã quy định rõ về độ tuổi nghỉ hưu như sau:

• Đến năm 2028, tuổi nghỉ hưu của lao động nam là 62 tuổi, và nữ vào năm 2035 là 60 tuổi.
• Từ năm 2021, Trong điều kiện lao động bình thường tuổi nghỉ hưu của lao động nam là đủ 60 tuổi 03 tháng, và nữ là 55 tuổi 04 tháng. Sau đó, cứ mỗi năm sẽ tăng thêm 03 tháng với lao động nam và nữ là 04 tháng.
• Đối với người lao động bị suy giảm khả năng làm việc, hoặc làm việc trong môi trường nặng nhọc, rủi ro cao hay làm việc ở nơi có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn thì có thể nghỉ hưu trước nhưng không quá 05 tuổi.

So với Bộ luật Lao động 2012, việc tăng tuổi nghỉ hưu giúp tạo điều kiện tốt hơn cho những người lao động trong điều kiện đặc biệt.

Với người lao động cao tuổi, được ký hợp đồng xác định thời hạn nhiều lần

Những người cao tuổi là người đã làm việc lâu năm nên có nhiều kinh nghiệm, đặc biệt trong các công việc đòi hỏi trình độ cao. Nhận thức được điều này, thay vì chỉ kéo dài hợp đồng hiện tại hoặc giao kết hợp đồng mới, người sử dụng lao động giờ đây có thể thỏa thuận giao kết nhiều lần hợp đồng lao động xác định thời hạn với người lao động cao tuổi, tạo điều kiện thuận lợi hơn để họ tiếp tục đóng góp cho xã hội và nền kinh tế theo Điều 149 Bộ luật Lao động 2019.

Có thể sử dụng hợp đồng lao động điện tử

Trong bối cảnh khoa học công nghệ không ngừng phát triển, quá trình giao kết hợp đồng lao động đã vượt qua những hình thức truyền thống như văn bản, lời nói hay các hành vi cụ thể. Do đó, Điều 14 của Bộ luật Lao động mới đã ghi nhận thêm phương thức giao kết hợp đồng lao động (HĐLĐ) điện tử, có giá trị tương đương với hợp đồng bằng văn bản.

Ngoài ra, với những trường hợp có thỏa thuận dưới các hình thức khác, nhưng nội dung vẫn thể hiện rõ công việc được trả lương, cùng với sự quản lý, điều hành và giám sát từ một bên, thì vẫn được coi là HĐLĐ.

Hiện doanh nghiệp có thể sử dụng HĐLĐ điện tử để giao kết với người lao động

Bỏ hợp đồng lao động theo mùa vụ

Điều 20 Bộ luật Lao động 2019 sau sửa đổi, đã tiến hành loại bỏ điều khoản về hợp đồng lao động mùa vụ hoặc ngắn hạn dưới 12 tháng. Thay vào đó, pháp luật hiện chỉ công nhận hai loại hợp đồng chính gồm: hợp đồng không xác định thời hạn và hợp đồng xác định thời hạn.

Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng không cần lý do

Điều 35 của Bộ luật Lao động 2019 đánh dấu sự linh hoạt và tôn trọng quyền tự quyết của người lao động trong quan hệ lao động. Theo đó, người lao động có quyền chấm dứt hợp đồng lao động mà không cần nêu lý do cụ thể:

• Trước 30 ngày đối với hợp đồng xác định thời hạn.
• Trước 45 ngày cho hợp đồng không xác định thời hạn.

Ngoài ra, người lao động còn được quyền yêu cầu người sử dụng lao động cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình làm việc khi chấm dứt hợp đồng, các chi phí do người sử dụng chi trả…

Tăng thời giờ làm thêm/tháng lên 40 giờ

Thời gian làm thêm giờ là khoảng thời gian làm việc ngoài thời giờ làm việc bình thường theo quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.  Điều 107 của Bộ luật Lao động 2019 quy định: Đảm bảo số giờ làm thêm của người lao động không vượt quá 50% số giờ làm việc hàng ngày, không quá 12 giờ/ngày/tuần, không quá 40 giờ/tháng và giới hạn ở mức 200 giờ/năm, trừ một số trường hợp đặc biệt có thể làm thêm tới 300 giờ/năm.

Điều khác biệt duy nhất của Bộ luật Lao động 2019 so với Bộ luật Lao động 2012 ở điểm: Nâng số giờ làm thêm tối đa trong tháng lên 40 giờ / tháng thay vì 30 giờ / tháng như trước đây. Đồng thời làm rõ các ngành nghề cụ thể được phép làm thêm tới 300 giờ/năm, như: sản xuất, gia công sản phẩm xuất khẩu, cung cấp điện, viễn thông và một số ngành dịch vụ thiết yếu khác.

Bổ sung trường hợp nghỉ việc riêng vẫn hưởng nguyên lương

Bên cạnh những quy định cũ về nghỉ phép khi: Bản thân kết hôn (3 ngày), con cái kết hôn (1 ngày), bố mẹ đẻ và bố mẹ vợ/chồng qua đời (3 ngày). Điều 115 Bộ luật Lao động đã thêm quy định mới: Trường hợp cha nuôi hoặc mẹ nuôi qua đời, người lao động cũng sẽ được hưởng 03 ngày nghỉ có lương. Điều này giúp nâng cao quyền lợi và tinh thần chăm sóc đối với người lao động trong những thời điểm khó khăn.

Khi trả lương qua ngân hàng, doanh nghiệp phải trả phí mở tài khoản

Bộ luật Lao động 2012 trước đây cho phép người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận về chi phí mở và duy trì tài khoản ngân hàng.  Thì nay, Bộ luật Lao động mới đã đặt rõ trách nhiệm thanh toán các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền là trách nhiệm bắt buộc đối với người sử dụng lao động.

Doanh nghiệp có thể thưởng cho người lao động không chỉ bằng tiền

Bộ luật Lao động 2019 đã quy định mới về “Thưởng”, doanh nghiệp có thể thay thế “Tiền thưởng” bằng tài sản hoặc các hình thức khác, dựa vào kết quả kinh doanh và hiệu suất làm việc của người lao động. Quan trọng hơn, nhà nước hiện không can thiệp trực tiếp vào cấu trúc thanh toán lương của doanh nghiệp. Theo Điều 93, doanh nghiệp có quyền tự quyết định thang lương, bảng lương và định mức lao động dựa trên cơ sở đàm phán với người lao động. Tiền lương chi trả cho người lao động, bao gồm: lương cơ bản theo công việc/chức danh, cùng các khoản phụ cấp và bổ sung khác. Tuy nhiên, phải đảm bảo không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ đề ra.

Được ghi nội dung thử việc trong Hợp đồng lao động

Doanh nghiệp và người lao động có quyền tự thỏa thuận các điều kiện thử việc trong HĐLĐ hoặc trong hợp đồng thử việc. Đặc biệt, thời hạn thử việc không được vượt quá 180 ngày cho vị trí quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp và Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước trong sản xuất, kinh doanh.

Được sử dụng lao động nữ nuôi con dưới 1 tuổi làm ca đêm

Theo quy định mới tại điểm b khoản 1 Điều 137 của Bộ luật Lao động 2019, doanh nghiệp có thể sử dụng lao động nữ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi để làm thêm giờ,  làm việc ban đêm hoặc đi công tác xa, nếu họ đồng ý (trước đây không được).

Phải có Nội quy lao động khi sử dụng dưới 10 lao động

Điều 118 Bộ luật Lao động 2019 đã quy định, doanh nghiệp phải ban hành nội quy lao động bằng văn bản, và áp dụng cho cả trường hợp dưới 10 người lao động.

Thuê trẻ dưới 15 tuổi làm việc phải có giấy khám sức khỏe

Khi tuyển dụng lao động chưa đủ 15 tuổi, doanh nghiệp cần có giấy khám sức khỏe từ cơ sở y tế có thẩm quyền, đảm bảo sức khỏe của người lao động phù hợp với yêu cầu công việc.

Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng phát triển, đòi hỏi sự linh hoạt cao, việc nắm vững và tuân thủ luật lao động không chỉ giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, mà còn bảo vệ quyền lợi của người lao động. Hy vọng qua loạt bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về các quy định luật sử dụng lao động để tạo nền tảng vững chắc cho môi trường làm việc chuyên nghiệp, công bằng, minh bạch và phát triển bền vững.

Đừng quên theo dõi và cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác trên trang web của chúng tôi. Khi cần, hãy liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn chi tiết hơn: info@letranlaw.com.