Hiệu quả từ thương mại điện tử đã được khẳng định trong thời gian vừa qua.   Với sự tiện lợi, nhanh chóng, thương mại điện tử đã, đang phát triển mạnh mẽ và dần trở thành xu hướng kinh doanh then chốt được nhiều cá nhân, tổ chức chọn lựa.  Tuy nhiên, môi trường thương mại điện tử cũng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ.  Kẻ xấu không từ bỏ mảnh đất màu mỡ thương mại điện tử để phục vụ cho những ý đồ xấu.  Điển hình nhất là các hành vi giả mạo, làm nhái làm giả hàng hóa trong thương mại điện tử.  Cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái trên các nền tảng thương mại điện tử hiện đã và đang trở thành thách thức không hề nhỏ với cơ quan chức năng.

Để thương mại điện tử hoạt động an toàn và phát huy được hết ưu thế, Nhà nước cũng đã có những quy định cấm thực hiện trong giao dịch thương mại điện tử tại Nghị định số 98/2020/NĐ-CP 2020.  Những ai vi phạm “vùng cấm” chắc chắc sẽ bị xử lý nghiêm.  Cùng tìm hiểu những vùng cấm và hậu quả quả việc vi phạm vùng cấm để tránh sai phạm!

Những hành vi bị nghiêm cấm giao dịch thương mại điện tử

Trong giao dịch thương mại điện tử những hành vi nào sẽ bị cấm? Theo Điều 4 Nghị định 52/2013/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 85/2021/NĐ-CP, những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thương mại điện tử là:

Vi phạm về hoạt động kinh doanh thương mại điện tử.  Lợi dụng hoạt động thương mại điện tử để kinh doanh theo phương thức đa cấp nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. Lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng hóa, dịch vụ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh.  Lợi dụng danh nghĩa hoạt động kinh doanh thương mại điện tử để huy động vốn trái phép từ các thương nhân, tổ chức, cá nhân khác.  Cung cấp các dịch vụ thương mại điện tử hoặc dịch vụ giám sát, đánh giá và chứng thực trong thương mại điện tử khi chưa đăng ký theo các quy định của Nghị định này.  Cung cấp các dịch vụ thương mại điện tử hoặc dịch vụ giám sát, đánh giá và chứng thực trong thương mại điện tử không đúng với thông tin trong hồ sơ đăng ký hoặc cấp phép.  Có hành vi gian dối hoặc cung cấp thông tin sai sự thật khi thực hiện các thủ tục thông báo thiết lập website thương mại điện tử, đăng ký website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử, đăng ký hoặc xin cấp phép các dịch vụ giám sát, đánh giá và chứng thực trong thương mại điện tử.

Vi phạm về thông tin trên website thương mại điện tử.  Giả mạo thông tin đăng ký hoặc không tuân thủ các quy định về hình thức, quy cách công bố thông tin đăng ký trên website thương mại điện tử:  Sử dụng biểu trưng của các chương trình đánh giá tín nhiệm website thương mại điện tử khi chưa được những chương trình này công nhận.  Sử dụng các đường dẫn, biểu trưng hoặc công nghệ khác trên website thương mại điện tử để gây nhầm lẫn về mối liên hệ với thương nhân, tổ chức, cá nhân khác.  Sử dụng đường dẫn để cung cấp những thông tin trái ngược hoặc sai lệch so với thông tin được công bố tại khu vực website có gắn đường dẫn này.

Vi phạm về giao dịch trên website thương mại điện tử.  Thực hiện các hành vi lừa đảo khách hàng trên website thương mại điện tử.  Giả mạo thông tin của thương nhân, tổ chức, cá nhân khác để tham gia hoạt động thương mại điện tử.  Can thiệp vào hệ điều hành và trình duyệt Internet tại các thiết bị điện tử truy cập vào website nhằm buộc khách hàng lưu lại website trái với ý muốn của mình.

Các vi phạm khác.  Đánh cắp, sử dụng, tiết lộ, chuyển nhượng, bán các thông tin liên quan đến bí mật kinh doanh của thương nhân, tổ chức, cá nhân khác hoặc thông tin cá nhân của người tiêu dùng trong thương mại điện tử khi chưa được sự đồng ý của các bên liên quan, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.  Giả mạo hoặc sao chép giao diện website thương mại điện tử của thương nhân, tổ chức, cá nhân khác để kiếm lợi hoặc để gây nhầm lẫn, gây mất lòng tin của khách hàng đối với thương nhân, tổ chức, cá nhân đó.

Xử lý vi phạm trong giao dịch thương mại điện tử

Nghị định số 98/2020/NĐ-CP 2020 là nghị định quy định các mức xử phạt hành chính trong hoạt động thương mại sản xuất. Trong đó từ Điều 62 đến Điều 66 quy định chi tiết về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại điện tử.  Những hành vi sai phạm điển hình trong giao dịch thương mại điện tử sẽ được xử lý như sau:

Hành vi vi phạm về thiết lập website thương mại điện tử hoặc ứng dụng thương mại điện tử trên nền tảng di động.

• Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm: Không công bố đầy đủ hoặc công bố không chính xác trên website thương mại điện tử bán hàng hoặc ứng dụng bán hàng thông tin về chủ sở hữu website hoặc ứng dụng bán hàng, thông tin hàng hóa, dịch vụ, thông tin về giá cả, thông tin vận chuyển và giao nhận, thông tin về điều kiện giao dịch chung, thông tin về các phương thức thanh toán theo quy định. Nhận chuyển nhượng website thương mại điện tử bán hàng hoặc ứng dụng bán hàng mà không làm thủ tục chuyển nhượng hoặc không tiến hành thông báo lại với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định.
• Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với các hành vi giả mạo, sai lệch hoặc cung cấp không đầy đủ các thông tin với cơ quan quản lý , sử dụng biểu tượng đã thông báo để gắn lên website thương mại điện tử bán hàng hoặc ứng dụng bán hàng khi chưa được duyệt hoặc xác nhận thông báo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định. Không cung cấp thông tin về tình hình kinh doanh khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu.

Hành vi vi phạm về thông tin và giao dịch trên website thương mại điện tử hoặc ứng dụng di động.

• Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau: Cung cấp thông tin, kinh doanh hoặc buôn bán hàng giả, hàng hóa, dịch vụ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh trên môi trường internet.  Không thực hiện đúng theo các điều khoản của hợp đồng đã giao kết hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng đã giao kết sử dụng chức năng đặt hàng trực tuyến trên website thương mại điện tử hoặc ứng dụng di động theo quy định.
• Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với các hành động lừa đảo khách hàng trên website thương mại điện tử hoặc di động, lợi dụng danh nghĩa thương mại điện tử để huy động vốn trái phép.

Hành vi vi phạm về cung cấp dịch vụ thương mại điện tử.

• Mức phạt từ 1.000.000 đến 5.000.000 đồng đối với hành vi: Không công bố quy trình giải quyết tranh chấp khiếu nại trên sàn giao dịch thương mại điện tử. Không cung cấp đầy đủ cho khách hàng thông tin về địa điểm và thời gian đấu giá, thông báo đấu giá hàng hóa, cách thức xác định người mua hàng, thông báo kết quả đấu giá trên website hoặc ứng dụng đấu giá trực tuyến theo quy định.  
• Mức phạt từ 5.000.000 đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau: Không thực hiện giao kết hợp đồng theo quy định của pháp luật. Không thông báo kết quả đấu giá và gửi đến người bán hàng, người mua hàng và các bên có liên quan theo quy định.  Không cung cấp cho người bán hàng thông tin về diễn biến cuộc đấu giá mà người bán hàng tổ chức khi có yêu cầu.
• Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi: Không bảo mật thông tin.  Không công bố quy chế hoặc công bố quy chế trên website khác với thông tin tại hồ sơ đăng ký website cung cấp dịch vụ hoặc ứng dụng dịch vụ thương mại điện tử đã được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận. Thay đổi các nội dung của quy chế website cung cấp dịch vụ hoặc ứng dụng dịch vụ thương mại điện tử mà không thông báo cho các chủ thể sử dụng dịch vụ. Không có cơ chế kiểm tra, giám sát để đảm bảo việc cung cấp thông tin của người bán trên website thương mại điện tử hoặc ứng dụng di động được thực hiện chính xác, đầy đủ. Đơn phương chấm dứt hợp đồng không có lý do chính đáng.
• Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi: Tự ý thay đổi, xóa, hủy, sao chép, tiết lộ hoặc di chuyển trái phép thông tin thanh toán của khách hàng trên website hoặc ứng dụng cung cấp dịch vụ thương mại điện tử hoặc để thông tin thanh toán của khách hàng qua website cung cấp dịch vụ hoặc ứng dụng thương mại điện tử bị chiếm đoạt gây thiệt hại cho khách hàng. 
• Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức mạng lưới kinh doanh, tiếp thị cho dịch vụ thương mại điện tử trong đó mỗi người tham gia phải đóng một khoản tiền ban đầu để mua dịch vụ và được nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng hoặc lợi ích kinh tế khác từ việc vận động người khác tham gia mạng lưới.

Hành vi vi phạm về bảo vệ thông tin cá nhân trong hoạt động thương mại điện tử.

Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000  với cá hành vi: Thu thập thông tin cá nhân của người tiêu dùng mà không được sự đồng ý trước của chủ thể thông tin.  Thiết lập cơ chế mặc định buộc người tiêu dùng phải đồng ý với việc thông tin cá nhân của mình bị chia sẻ, tiết lộ hoặc sử dụng cho mục đích quảng cáo và các mục đích thương mại khác.  Sử dụng thông tin cá nhân của người tiêu dùng không đúng với mục đích và phạm vi đã thông báo.

Hành vi vi phạm về hoạt động đánh giá, giám sát và chứng thực trong thương mại điện tử.

• Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi Không thực hiện đúng quy trình và tiêu chí đánh giá, giám sát chứng thực trong thương mại điện tử.  Cung cấp dịch vụ đánh giá, giám sát không đúng với hồ sơ cấp phép.
• Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau : Lợi dụng hoạt động đánh giá, giám sát và chứng thực trong thương mại điện tử để thu lợi bất chính.  Tiếp tục hoạt động sau khi đã chấm dứt hoặc bị hủy bỏ đăng ký, chấm dứt hoặc bị thu hồi giấy phép hoạt động đánh giá, giám sát chứng thực trong thương mại điện tử.

Nghị định số 98/2020/NĐ-CP của Chính phủ ban hành là khuôn khổ pháp lý để xử lý các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại điện tử.  Ngoài việc bị phạt tiền, tùy nội dung từng hành vi có thể áp dụng tình tiết tăng nặng, hình thức xử phạt bổ sung hoặc áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả như tịch thu tang vật, buộc cải chính,  buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm, buộc gỡ bỏ ứng dụng, buộc thu hồi tên miền “.vn” hoặc đình chỉ hoạt động trang website có thời hạn từ 6 tháng đến 12 tháng trong trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm.

Mức tiền phạt quy định tại Nghị định này áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính do cá nhân thực hiện.  Trường hợp hành vi vi phạm hành chính do tổ chức thực hiện thì mức phạt tiền gấp hai lần mức tiền phạt quy định đối với cá nhân.

Tuân thủ quy định của pháp luật thì mới có thể tạo ra môi trường thương mại điện tử an toàn.  Mọi cá nhân, tổ chức phải luôn ghi nhớ và ý thức điều này khi thực hiện các giao dịch điện tử trong thương mại.  Đừng quên theo dõi và cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác trên trang web của chúng tôi.  Khi cần, hãy liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn chi tiết hơn:  info@letranlaw.com