Quyết định số: 07/2019/QĐ-PQTT

Bên yêu cầu: Tổng công ty  Cổ phần X

Bên liên quan:  SA & E – Hàn Quốc 

V/v: Yêu cầu hủy phán quyết trọng tài do Hội đồng trọng tài không tuân thủ nguyên tắc tố tụng

Nội dung vụ việc

S A & E  ký kết hợp đồng thầu phụ dịch vụ tư vấn thiết kế kiến trúc và dịch vụ quản lý thiết kế  cùng Tổng công ty cổ phần X (Công ty X) liên quan đến Dự án Khu đô thị mới B do Công ty Liên doanh TNHH Phát triển Đô thị mới A) là Chủ đầu tư. Tổng giá trị của Hợp đồng thầu phụ là 2.410.000USD (Chưa bao gồm thuế VAT) được thanh toán bằng VND theo tỷ giá hối đoái được Chủ đầu tư thanh toán cho Công ty X. Tiến độ thanh toán và điều kiện thanh toán căn cứ theo Điều 5.2 của Hợp đồng thầu phụ và Phần IV của Phụ lục Hợp đồng thầu phụ. Thủ tục thanh toán sẽ được thanh toán sau 10 ngày kể từ ngày khách hàng nhận được khoản thanh toán từ chủ đầu tư.  Sau khi hoàn thành phần việc, S A & E   đã xuất các hóa đơn GTGT yêu cầu Công ty X thanh toán cho từng giai đoạn và đã nhận được các khoản thanh toán tạm ứng cho những phần việc đã làm. Vào các ngày 08/5/2017; 07/7/2017 và 29/8/2017 S A & E   gửi 3 thư yêu cầu Công ty X thanh toán khoản tiền còn lại của Hợp đồng thầu phụ và tham gia các cuộc họp giải quyết các vấn đề liên quan. Liên quan đến dịch vụ kiểm tra thiết kế và 3 Quản lý thiết kế, Công ty X cho rằng S A & E  vẫn chưa hoàn thành các mốc công việc theo đúng hợp đồng và chưa đáp ứng các điều kiện theo hợp đồng để được nhận thanh toán.  Do mâu thuẫn trong thanh toán, S A & E  khởi kiện Công ty X đến Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) yêu cầu giải quyết.

Phán quyết trọng tài vụ kiện số 19/18 ngày 23/02/2019 của Hội đồng trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam. Buộc Công ty X thanh toán cho S A & E  khoản tiền gốc là 951.663,00 USD theo phần IV của Phụ lục A của Hợp đồng thầu phụ và  sẽ phải chịu phí trọng tài là 21.260 USD và  56% của phí luật sư 11.000 USD và chi phí phát sinh là 6.980.900đ. Các chi phí đi lại, lưu trú, công tác phí Trọng tài viên, tổng cộng là 71.307.000đ mỗi bên chịu một nửa.   

Không đồng tình với Phán quyết trọng tài 19/18, Công ty X khởi kiện yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài với các lý do: Phán quyết trọng tài vi phạm nguyên tắc đối xử công bằng, bình đẳng trong việc giải quyết tranh chấp.  Hội đồng Trọng tài vi phạm thủ tục tố tụng đối với nghĩa vụ thông báo và xem xét chứng cứ sau phiên họp cuối cùng. Cụ thể Công ty X đã phản đối tư cách nhân chứng của ông Hoàng Hữu P- Người làm chứng do SA & E đề nghị vì lý do xung đột lợi
ích, Hội đồng Trọng tài đã nhận định không viện dẫn cũng như sử dụng bất kỳ lời khai nhân chứng nào để lập ra Phán quyết trọng tài cho thấy Hội đồng Trọng tài đã không xem xét mọi hồ sơ tài liệu do các bên xuất trình và đánh giá chứng cứ trên cơ sở khách quan, toàn diện, đầy đủ. Nhận định không sử dụng bất cứ lời khai nhân chứng nào để ban hành Phán quyết còn cho thấy Hội đồng Trọng tài không xem xét lời khai nhân chứng của đại diện Chủ đầu tư, chấp nhận yêu cầu gia hạn thời gian bổ sung đơn khởi kiện và tài liệu chứng minh của S A & E, Công ty X không nhận được thông báo về việc Hội đồng trọng tài triệu tập thêm nhân chứng tham gia phiên họp để tự bảo vệ đã làm ảnh hưởng đến quyền lợi của mình là sự đối xử thiếu bình đẳng, thiếu công bằng.

Bên liên quan – SA & E – Hàn Quốc. Không đồng ý với yêu cầu hủy phán quyết Trọng tài và cho rằng lập luận tại Đơn yêu cầu hủy phán quyết của Công ty X về việc ông P đang có xung đột lợi ích với Công ty X là chủ quan và phiến diện khi muốn che giấu sự thật khách quan và cần sáng tỏ ngay tại phiên họp cuối cùng. S A & E cũng cho rằng Hội đồng trọng tài đã công khai, minh bạch và độc lập trong việc đánh giá chứng cứ và ban hành Phán quyết nên không có căn cứ để hủy.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội. Có căn cứ cho thấy Hội đồng Trọng tài đã vi phạm nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam là đối xử công bằng, bình đẳng và Quy tắc tố
tụng của VIAC nên đề nghị hủy phán quyết số 19/18 ngày  23/02/2019.

Văn bản phản hồi của Trung tâm Trọng tài. Các Bên trong vụ tranh chấp 19/18 đều được đối xử công bằng, bình đẳng. Hội đồng Trọng tài không viện dẫn cũng như không sử dụng bất kỳ lời khai nhân chứng nào để lập Phán quyết Trọng tài. Đối với quan điểm của Công ty X cho rằng Hội đồng Trọng tài vi phạm thủ tục tố tụng đối với nghĩa vụ thông báo và xem xét chứng cứ sau Phiên họp cuối cùng đã vi phạm khoản 4 Điều 25 Quy tắc tố tụng trọng tài. Hội đồng trọng tài cho rằng Quy tắc chỉ quy định Hội đồng Trọng tài “không có nghĩa vụ” xem xét tài liệu bổ sung chứ không quy định việc Hội đồng Trọng tài “không có quyền” xem xét. Do đó, mặc dù không có nghĩa vụ xem xét tài liệu bổ sung, Hội đồng Trọng tài vẫn có quyền xem xét nếu thấy cần thiết và công bằng cho cả hai bên. Hội đồng Trọng tài đề nghị Tòa án không chấp nhận yêu cầu hủy Phán quyết số 19/18 do Công ty X yêu cầu.

Nhận định của Tòa án

Những nội dung trên thể hiện trong quá trình làm việc của Hội đồng Trọng tài đã không công bằng trong quá trình giải quyết vụ tranh chấp. Hội đồng Trọng tài cho nguyên đơn 04 lần sửa đổi đơn khởi kiện, kể cả trong trường hợp kết thúc phiên họp cuối cùng nhưng lại không ghi nhận các tài liệu do bị đơn xuất trình, tức là đã vi phạm các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam. Cụ thể, vi phạm Điều 3 Bộ luật dân sự năm 2015 qui định về nguyên tắc bình đẳng và Điều 4 Luật Trọng tài thương mại qui định về nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài đồng nghĩa với việc có sự phân biệt đối xử không công bằng với Công ty X.

Hội đồng Trọng tài đã tổ chức phiên họp cuối cùng để giải quyết vụ tranh chấp số 19/18. Tuy nhiên tại phần 51 của Phán quyết lại thể hiện: Vào ngày 30/1/2019 VIAC lại nhận thông báo số 2901/10 về việc đệ trình các tài liệu về toàn bộ phí và chi phí liên quan đến yêu cầu thứ 3 của nguyên đơn đối với vụ tranh chấp 19/18. Kèm theo thông báo 2901/10 là danh sách các phí và chi phí của nguyên đơn cho vụ tranh chấp và các biên nhận, chứng từ, hoá đơn để chứng minh cho khoản phí, chi phí đó. Theo qui định tại khoản 4 Điều 25 của Qui tắc tố tụng trọng tài của VIAC qui định về phiên họp giải quyết vụ tranh chấp thì: “ Sau khi kết thúc phiên họp cuối cùng, Hội đồng Trọng tài không có nghĩa vụ xem xét bất kỳ tài liệu hoặc chứng cứ bổ sung nào, trừ khi các bên có thoả thuận khác”. Trong vụ tranh chấp 19/18 các bên không có bất kỳ một thoả thuận nào, như vậy việc Hội đồng trọng tài nhận tài liệu của S A & E sau phiên họp cuối cùng là vi phạm qui tắc tố tụng trọng tài, vi phạm các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam, vi phạm thủ tục tố tụng trọng tài theo qui định tại điểm b; điểm đ khoản 2 Điều 68 Luật Trọng tài thương mại.

Phán quyết của Tòa án

Chấp nhận yêu cầu Hủy quyết định Phán quyết Trọng tài vụ kiện số 19/18 được lập ngày 23/02/2019 của Hội đồng Trọng tài Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam về giải quyết tranh chấp phát sinh từ Hợp đồng dịch vụ tư vấn giữa S A & E, Hàn Quốc và  Tổng Công ty Cổ phần X.

Cơ sở pháp lý

Điểm b, điểm đ khoản 2 Điều 68 Luật Trọng tài Thương mại năm 2010; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH 14