Quyết định số: 08.2019/2019/QĐ-PQTT 

Bên yêu cầu: Công ty K – Hàn Quốc

Bên liên quan: Công ty TNHH MTV A

V/v: Yêu cầu hủy phán quyết trọng tài do vi phạm nguyên tắc trọng tài

Nội dung vụ việc

Ngày 21/09/2007, Công ty TNHH MTV A và Công ty K ký kết thỏa thuận hợp đồng về việc xây dựng dự án khách sạn, căn hộ dịch vụ, văn phòng, trung tâm thương mại. Tổng giá trị hợp đồng là 72 triệu USD.  Thời hạn thực hiện dự án là 36 tháng kể từ này ký hợp đồng.  Hợp đồng cũng quy định rõ nhà thầu là Công ty K  phải trả một khoản bồi thường thiệt hại định trước trong trường hợp dự án không hoàn thành đúng tiến độ là 0.03% giá trị hợp đồng trên mỗi ngày chậm tiến độ nhưng tổng cộng không quá 5%.  Sau hợp đồng, các bên còn ký kết thêm 07 phụ lục sửa đổi mang số từ 01 đến 07.

Ngày 25/10/2016, Công ty K khởi kiện yêu cầu Công ty TNHH MTV A thanh toán các khoản bao gồm chi phí xây dựng theo các yêu cầu thanh toán tạm thời tổng cộng 67.578.364 USD và tiền phí chậm trả trên số tiền gốc cho đến hạn thanh toán.

Công ty TNHH MTV A không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty K và khởi kiện lại yêu cầu Công ty K bồi thường chi phí xây dựng bổ sung là 13.383.700USD và thiệt hại định trước do việc chậm trễ hoàn thành dự án với số tiền là 16.140.616 USD.

Phán quyết trọng tài vụ kiện số 85/16 HCM ngày 20/02/2019 của Hội đồng trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam. Công ty K có trách nhiệm thanh toán cho Công ty TNHH MTV A số tiền 6.060.000 USD, phí trọng tài 2.449.664.525 VNĐ và các chi phí luật sư liên quan. Ngược lại Công ty Công ty TNHH MTV A cũng thanh toán cho Công ty  A số tiền 4.996.141 USD và tiền lãi trên khoản tiền thanh toán từ ngày phán quyết cho đến ngày thanh toán.

Không đồng ý với phán quyết trọng tài, ngày 19/03/2019 Công ty K làm đơn yêu cầu hủy phán quyết với lý do: Hội đồng trọng tài không tôn trọng và bảo vệ quyền dân sự của Công ty K, không tuân thủ theo quy định của pháp luật khi không áp dụng thống nhất các quy định pháp luật trong việc áp dụng thời hiệu yêu cầu kiện lại của Công ty TNHH MTV A. Không khách quan và không tuân theo các quy định của pháp luật khi sử dụng chi phí xây dựng ước tính để quyết định số tiền bồi thường theo yêu cầu kiện lại của Công ty TNHH MTV A. Không khách quan khi yêu cầu thanh toán phí chậm trả.

Phản hồi của Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam.  Các lập luận yêu cầu của  Công ty K tại đơn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài là không có cơ sở.  Công ty K không giải thích được tại sao vấn đề thời hiệu lại vi phạm lợi ích của mình, lợi ích của Nhà nước và lợi ích của bên thứ ba. Về vấn đề thanh toán, nghiệm thu, bồi thường và các vấn đề khác: Công ty TNHH MTV A yêu cầu bồi thường 12 triệu USD cho chi phí thiết bị nhưng Công ty K đã từ chối và xác nhận tại Phiên họp rằng chi phí thiết bị là 6 triệu USD, do đó số tiền 6 triệu USD là không hề tranh cãi đối với giá trị tranh chấp. Hội đồng trọng tài chỉ có thẩm quyền đối với tranh chấp, không có thẩm quyền với các vấn đề không tranh chấp.  Công ty K không chứng minh được Phán quyết Trọng tài được ban hành trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam và không chứng minh được quyền lợi của mình bị xâm phạm.  Công ty K cũng không chứng minh được Hội đồng Trọng tài không vô tư, khách quan trọng quá trình giải quyết tranh chấp.

Bên liên quan: Công ty TNHH MTV A.  Khi nộp đơn yêu cầu huỷ Phán quyết trọng tài, Công ty K chưa hoàn thành nghĩa vụ chứng minh cho yêu cầu của mình, tài liệu, chứng cứ của Công ty K đưa ra không hợp pháp. Các lập luận mới của Công ty K tại văn bản ngày 14/6/2019 không nên xem xét nhằm đảm bảo quá trình tố tụng diễn ra đúng thủ tục và công bằng cho các bên.

Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội.  Tòa án thụ lý việc kinh doanh thương mại đúng thẩm quyền. Sau khi thụ lý, Toà án đã thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp, Trung tâm trọng tài, các bên đương sự theo qui định tại khoản 1 Điều 71 Luật Trọng tài thương mại. Hội đồng xét đơn đã thực hiện đúng qui định tại khoản 3 Điều 71 Luật Trọng tài thương mại. Tuy nhiên, về nội dung Hội đồng trọng tài đã vi phạm Điều 5 Bộ luật dân sự 2005 (Điều 3 Bộ luật dân sự 2015) qui định về nguyên tắc bình đẳng và Điều 4 Luật Luật Trọng tài thương mại qui định về nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài. Trong vụ việc này Hội đồng trọng tài đã có sự phân biệt đối xử không công bằng với K.

Nhận định của Tòa án

Tại Thỏa thuận hợp đồng về việc xây dựng lập và ký ngày 30/9/2009 dựa trên hợp đồng được lập vào ngày 21/9/2007 đã được Công ty K và Công ty TNHH MTV A thỏa thuận ở Điều 19, mục 19.2 “Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận thông qua thương lượng, tranh chấp đó sẽ được giải quyết chung thẩm bởi Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam…” Do vậy, Hội đồng trọng tài thụ lý vụ tranh chấp là đúng thẩm quyền và phù hợp Điều 5 của Luật Trọng tài thương mại qui định về điều kiện giải quyết tranh chấp bằng trọng tài.

Khi công trình được nghiệm thu, Công ty K đã đệ trình lên Công ty TNHH MTV A tất cả các yêu cầu thanh toán tạm thời (IPC) từ số 33 đến số 38 và đã được Công ty TNHH MTV A chấp thuận.  Tức là Công ty TNHH MTV A phải có nghĩa vụ thanh toán cho Công ty K toàn bộ số tiền theo các IPC đã được phê duyệt chấp nhận, hơn nữa các IPC đều đã quá hạn thanh toán nhưng trên thực tế Công ty TNHH MTV A mới chỉ thanh toán một phần của IPC số 33. Như vậy phải xác định đây là một khoản nợ của Công ty TNHH MTV A đối với Công ty K theo Hợp đồng xây dựng các bên đã ký kết. Hội đồng trọng tài bác yêu cầu của Công ty K đối với các khoản nợ của Công ty TNHH MTV A từ IPC số 34 đến số 38 và chỉ chấp nhận IPC số 33 là không phù hợp.  Mặc dù đây là phần nội dung của vụ tranh chấp mà Hội đồng trọng tài đã giải quyết nhưng đã chứng minh việc Hội đồng Trọng tài có khách quan hay không khi giải quyết vụ tranh chấp.

Đối với yêu cầu kiện lại của A về khoản chi phí xây dựng bổ sung và thiệt hại định trước, thì trong trường hợp Công ty K không hoàn thành công trình khi đến ngày hoàn thành Công ty K mới vi phạm mục 9.2.1 và lúc này Công ty K mới phải bồi thường thiệt hại định trước do chậm trễ nhưng Hội đồng trọng tài chấp nhận yêu cầu kiện lại của TNHH MTV A về chi phí xây dựng bổ sung là không phù hợp với bản chất vụ việc và sự thoả thuận của các bên trong hợp đồng mà yêu cầu khởi kiện của Công ty K đối với các IPC đã được A phê duyệt lại không được Hội đồng trọng tài chấp nhận là không hợp lý. Trong vụ việc này Hội đồng trọng tài đã có sự phân biệt đối xử không công bằng với Công ty K. Hội đồng trọng tài đã vi phạm Điều 5 Bộ luật dân sự 2005 (tương ứng Điều 3 Bộ luật dân sự 2015) qui định về nguyên tắc bình đẳng và Điều 4 Luật Trọng tài thương mại về nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài, xâm phạm nghiêm trọng đến lợi ích của Công ty K.

Quyết định của Tòa án 

Chấp nhận yêu cầu Hủy quyết định Phán quyết Trọng tài vụ kiện số 85/16 được lập ngày 20/02/2019 của Hội đồng Trọng tài Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam về giải quyết tranh chấp phát sinh từ Hợp đồng xây dựng giữa Công ty K và Công ty TNHH MTV A.

Cơ sở pháp lý

Điểm đ, khoản 2 Điều 68 Luật Trọng tài Thương mại năm 2010.  Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH 14.