Quyết định số: 1191.2021/QĐ-PQTT

Bên yêu cầu: Công ty TNHH du lịch VH

Bên liên quan: Công ty TNHH AR

 V/v: Yêu cầu hủy phán quyết trọng tài do không thống nhất ngôn ngữ

Nội dung vụ việc

Công ty TNHH du lịch VH (Công ty VH) cùng Công ty TNHH AR ký kết hợp đồng dịch vụ tư vấn thiết kế số C-SGN-EXT-19-005-B00. Hợp đồng dược lập bằng ngôn ngữ Tiếng Việt. Theo đó, trong điều khoản hợp đồng có thỏa thuận mọi tranh chấp phát sinh trong quá trình thức hiện hợp đồng sẽ được giải quyết tại Trung tâm trọng tài và bằng ngôn ngữ Tiếng Việt. Thực hiện thỏa thuận, khi mâu thuẫn phát trong quá trình thực hiện thanh toán hợp đồng, Công ty AR  khởi kiện Công ty VH đến Trong tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) giải quyết.

Phán quyết trọng tài số 49/20/HCM ngày 07/4/2021 của Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC)

Buộc Công ty VH có trách nhiệm trả cho Công ty TNHH AR tổng số tiền 8.875.130.030 đồng, trong đó là các khoản: Thanh toán cho các hóa đơn chưa thanh toán số: 37, 38, 91, 193, 87, 88, 89, 189, 9, 93, 94, 95, 190, 86, 92 tương đương với 7.702.211.000 đồng;  Thanh toán phí phát sinh do cắt giảm khối lượng công việc tại Hợp đồng tương đương với 1.007.073.815 đồng;  Thanh toán phí trọng tài 165.845.215 đồng, trong vòng 30 ngày kể từ ngày Phán quyết trọng tài có hiệu lực.  Trong trường hợp Công ty VH không thanh toán thì số phải chịu trả tiền lãi chậm thanh toán trên số tiền phải thanh toán .

Không đồng ý với phán quyết trên, Công ty VH khởi kiện yêu cầu hủy Phán quyết trọng tài vụ tranh chấp số 49/20/HCM ngày 07/04/2021 của Hội đồng Trọng tài thuộc Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam vì các lý do: Hợp đồng dịch vụ tư vấn thiết kế số C-SGN-EXT-19- 005-B00 được lập bằng tiếng Việt và hai bên có thỏa thuận trong Hợp đồng là sử dụng tiếng Việt trong thủ tục trọng tài nên ngay sau khi nhận được Thông báo ngày 23/06/2020 của Trung tâm VIAC về việc thụ lý vụ tranh chấp số 49/20 HCM, Công ty VH đã có đơn yêu cầu lựa chọn tiếng Việt làm ngôn ngữ tố tụng trọng tài.  Tuy nhiên, sau đó Trọng tài viên đã quyết định sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ tố tụng trọng tài bất chấp sự phản đối của Công ty VH tại Bản tự bảo vệ ngày 28/08/2020, văn bản ngày 14/10/2020 và tại phiên họp giải quyết vụ tranh chấp. Việc Trọng tài viên duy nhất chỉ sử dụng tiếng Anh trong thủ tục tố tụng trọng tài là không phù hợp với thỏa thuận của các bên tại Điều 9.3 của Hợp đồng, trái với quy định tại khoản 1 Điều 4, khoản 2 Điều 10 Luật Trọng tài thương mại 2010, khoản 2 Điều 23 Quy tắc tố tụng của Trung tâm VIAC. Hậu quả là Công ty VH đã gặp phải rất nhiều khó khăn, bất lợi trong quá trình tố tụng trọng tài và trong phán quyết trọng tài. Mặt khác, sau khi nhận được quyết định của VIAC chi định ông Mark O làm Trọng tài viên duy nhất, các bên đã mất nhiều thời gian để tìm hiểu thì được biết là ông Mark O không có bằng cấp gì về thiết kế và cũng không có kinh nghiệm về lĩnh vực thiết kế.. Do đó, tại Bản tự bảo vệ và tại phiên họp giải quyết vụ ưanh chấp, các bên đã có ý kiến phản đối ông Mark O làm Trọng tài viên duy nhất. Tuy nhiên, ý kiến phàn đối của các bên không được VIAC và ông Mark O chấp nhận. Do không có chuyên môn về thiết kế nên Trọng tài viên duy nhất đã không đủ khả năng xác định các hạng mục thiết kệ đã hoàn thành hoặc đã được phê duyẹt để lam cơ sở thanh toán khi chấm dứt hợp đồng mà chi căn cứ vào các Hóa đơn do Nhà thầu thiết kế cung cấp để tính toán số tiền mà Công ty VH phải trả.

Bên liên quan: Công ty TNHH AR. Trong suốt quá trình làm việc và đi đến ký kết hợp đồng giữa hai bên thì Công ty VH đều sử dụng tiếng Anh để đàm phán và ký kết hợp đồng, do đó không  thể cho rằng Công ty VH không thể hiểu hay trình bày tiếng Anh tại phiên họp. Hơn nữa, Công ty VH phải hiểu khi sử dụng cơ quan tài phán giải quyết tranh chấp là VIAC thì Công ty VH phải dự liệu cho mình khả năng sử dụng ngoại ngữ nhất định cho việc tranh tụng. Mặt khác, Công ty VH có thể sử dụng dịch vụ phiên dịch mà không bị cấm trong quá trình tố tụng tại trọng tài hoặc sử dụng Luật sư có khả năng phát biểu, tranh tụng bằng tiếng Anh tốt để tham gia nhưng Công ty VH đã không làm tốt trách nhiệm của mình, từ bỏ quyền lợi của mình nên không có cơ sở chấp nhận ý kiến.  Công ty VH cho rằng chỉ định trọng tài viên duy nhất không phù hợp với quy định của Luật trọng tài thương mại 2010 Công ty TNHH AR không đồng ý vì yêu cầu của Công ty VH sử dụng trọng tài phải thông thạo tiếng Việt là một điều khó có thể thực hiện được và hoàn toàn có khả năng khiến điều khoản thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được trên thực tế, gây ảnh hưởng đến hiệu lực của việc thỏa thuận trọng tài. Ông Mark O là trọng tài viên hoạt động hợp pháp tại Việt Nam và được liệt kê trong danh sách trong tài viên của VIAC, hoàn toàn đáp ứng được các tiêu chuẩn theo quy định tại Điều 20 Luật trọng tài Thương mại. Việc Công ty VH cho rằng ông Mark O không có kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế là không đúng vì tranh chấp giữa hai công ty là tranh chấp liên quan đến việc thanh toán và quyết toán hợp đồng chứ không phải liên quan đến tranh chấp chất lượng sản phẩm thiết kế.

Nhận định của Tòa án

Công ty VH cho rằng Trung tâm trọng tài đã dùng ngôn ngữ tiếng Anh trong phiên họp là vi phạm nguyên tắc bình đẳng. Do Hợp đồng dịch vụ tư vấn thiết kế số C-SGN-EXT-19-005-B00 được lập bằng tiếng Việt và hai bên có thỏa thuận trong Hợp đồng là sử dụng tiếng Việt hoặc tiếng Anh trong thủ tục trọng tài nên ngay sau khi nhận được Thông báo ngày 23/06/2020 của VIAC về việc thụ lý vụ tranh chấp số 49/20 HCM, Công ty VH đã có đơn yêu cầu lựa chọn tiếng Việt làm ngôn ngữ tố tụng trọng tài. Tuy nhiên, sau đó Trọng tài viên đã quyết định sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ tố tụng trọng tài bất chấp sự phản đối của Công ty VH tại Bản tự bảo vệ ngày 28/08/2020, văn bản ngày 14/10/2020 và tại phiên họp giải quyết vụ tranh chấp. Tại khoản 2 Điều 23 của Quy tắc Trọng tài của VIAC thì “Đối với những tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc vụ tranh chấp trong đó có ít nhất một bên là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì ngôn ngữ trọng tài do các bên thỏa thuận. Trong trường hợp các bên không có thỏa thuận, Hội đồng Trọng tài quyết định ngôn ngữ hoặc các ngôn ngữ sử dụng trong tố tụng trọng tài, có tính đến các yêu tố có liên quan bao gồm ngôn ngữ của hợp đồng”. Tại Điều 9.3 của Hợp đồng các bên thỏa thuận trong trường hợp xảy ra tranh chấp thì ngôn ngữ trọng tài là tiếng Anh hoặc tiếng Việt. Như vậy, các bên thỏa thuận ngôn ngữ trọng tài là tiếng Anh hoặc tiếng Việt được hiểu là cả hai ngôn ngữ. Ngay khi Trung tâm trọng tài VIAC ban hành quyết định chỉ định trọng tài viên và ngôn ngữ trọng tài, phía bị đơn đã phản đối, trong suốt quá trình tố tụng trọng tài, bị đơn tiếp tục thực hiện quyền phản đối này. Trong vụ việc này, bên nguyên đơn là doanh nghiệp nước ngoài có quốc tịch Hồng Kong, bị đơn là doanh nghiệp Việt Nam, hợp đồng giữa các bên bằng tiếng Việt, quá trình trao đổi thực hiện hợp đồng cũng bằng tiếng Việt. Do đó, bị đơn phản đối ngôn ngữ của trình trọng tài duy nhất bằng tiếng Anh là có căn cứ. Tại phiên họp cũng không có phiên dịch tiếng Việt, điều này chưa đảm bảo tính công bằng, tự nguyện của các bên trong quá trình giải quyết vụ việc, vi phạm thủ tục trọng tài.

Quyết định của Tòa án 

Chấp nhận yêu cầu của Công ty TNHH du lịch VH. Hủy Phán quyết trọng tài số 49/20 HCM do Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) ban hành ngày 07/04/2021.

Căn cứ pháp lý

Khoản 2 Điều 31, điểm a khoản 3 Điều 38, khoản 3 Điều 414 và Điều 415 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015;  Khoản 1 Điều 43, Điều 68, khoản 1 Điều 69, Điều 71, Điều 72 Luật Trọng tài thương mại 2010; Nghị quyết số 01/2014/NQ-HĐTP.