Tóm Tắt Bản Án Số 11.2023.KDTN-GĐT Về Tranh Chấp Hợp Đồng Mua Bán Hàng Hóa
Bản án số: 11/2023/KDTM-GĐT
Nguyên đơn: Công ty TNHH Phát hành sách S
Bị đơn: Công ty TNHH Thương mại – Tư vấn – Kỹ thuật S
Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan: Công ty TNHH Konica Minolta Business Solutions V
Về việc: Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa
Nội dung vụ án
Nguyên đơn: Công ty TNHH Phát hành sách S ( Gọi tắt là Saigonbook)
Ngày 15/8/2014, Saigonbook ký hợp đồng mua máy in C1070P của KMV thông qua đại lý Sao Nam với giá 1.320.000.000 đồng. Theo tư vấn của KMV, Saigonbook cải tạo trụ sở thành Printing Shop, gắn bảng hiệu Printing Shop – Konica Minolta.
Ngày 20/10/2014, Saigonbook và Sao Nam ký Hợp đồng kinh tế số 038/HĐKT-14 để mua thêm máy in C1100, thông qua ACBL cho Saigonbook vay thanh toán một phần.
Sau khi 2 mua máy in, Saigonbook phát hiện Sao Nam và KMV có các hành vi lừa dối về giá bán, xuất xứ,chất lượng máy, thời hạn bảo hành, dịch vụ click charge, nên yêu cầu Sao Nam và KMV phải nhận lại máy và trả lại tiền cho Saigonbook. Sao Nam đồng ý nhận lại hai máy C1070P và C1100. Sau khi thu hồi máyC1070P, trả lại cho Saigonbook 1.320.000.000 đồng, đối với máy C1100, Sao Nam đề nghị làm “hợp đồng mua bán lại máy” chứ không phải “thủ tục thu hồi máy”. Saigonbook từ chối ký bán vì “trả máy chứ không bán máy” dẫn đến phát sinh tranh chấp. Saigonbook khởi kiện, yêu cầu Sao Nam và KMV phải liên đới chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho Saigonbook tổng số tiền là 3.763.613.378 đồng do vi phạm hợp đồng.
Bị đơn: Công ty TNHH Thương mại – Tư vấn – Kỹ thuật S ( Gọi tắt là Sao Nam)
Sao Nam nhận được yêu cầu của Saigonbook đề nghị nhận lại máy và hoàn trả lại tiền với lý do là Sao Nam đã lừa dối. Trên tinh thần hỗ trợ khách hàng và được sự đồng ý của KMV, Sao Nam đồng ý nhận lại máy. Tuy nhiên, đối với máy in C1070P, Saigonbook mua trực tiếp từ Sao Nam, Sao Nam đồng ý nhận lại và hoàn trả tiền cho Saigonbook. Đối với máy in C1000, do ACBL là bên mua máy, Saigonbook là bên thuê máy, nên Sao Nam yêu cầu Saigonbook phải tất toán xong hợp đồng thuê máy, nắm quyền sở hữu, Sao Nam sẽ mua lại máy. Tuy nhiên, sau khi Saigonbook tất toán xong hợp đồng thuê máy, hai bên gặp nhau bàn về việc mua lại máy thì Saigonbook không đồng ý bán lại máy mà yêu cầu Sao Nam phải thu hồi, dẫn đến phát sinh tranh chấp.
Theo Sao Nam, Saigonbook chỉ là bên thuê máy để kinh doanh, nên Saigonbook không có tư cách khởi kiện Sao Nam. Cáo buộc Sao Nam lừa dối trong việc bán máy là hoàn toàn không có cơ sở. Do đó, Sao Nam không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của Saigonbook.
Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Công ty TNHH Konica Minolta Business Solutions V( Gọi tắt là KMV )
Công ty KMV. KMV chưa bao giờ ký bất kỳ hợp đồng nào với Saigonbook nên KMV không liên quan. Sao Nam tự thiết lập giao dịch, không phải nhân danh KMV dù là đại lý. Đây cũng là điểm quan trọng để phân biệt chế định đại lý thương mại và chế định đại diện cho thương nhân theo quy định của pháp luật. Điều đó đồng nghĩa với việc Saigonbook không thể đưa KMV vào bất kỳ tranh chấp nào có liên quan đến Sao Nam. Vì vậy, Saigonbook khởi kiện yêu cầu KMV cùng Sao Nam liên đới chịu trách nhiệm trong việc này là không đúng.
Công ty ACBL. Là công ty cho thuê tài chính, khi khách hàng có nhu cầu thuê tài chính, ACBL sẽ tham gia. Khách hàng tự lựa chọn đối với tài sản mua và phải chịu trách nhiệm mọi vấn đề liên quan đến tài sản đó, ACBL không chịu trách nhiệm. ACBL cung cấp một phần tài chính cho Saigonbook- bên mua máy dưới hình thức cho vay để có lãi suất để Saigonbook thanh toán số tiền mua máy in C1100 cho Sao Nam, chứ ACBL không phải là bên mua máy.
Tại bản án sơ thẩm số 439/2016/KDTM-ST ngày 19/4/2016.
Tòa án nhân dân Quận 3, không chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn về Hợp đồng mua bán vô hiệu do lỗi của Sao Nam. Chỉ chấp nhận một phần Hợp đồng mua bán vô hiệu. Buộc Saigonbook trả lại máy in C1100 cho Sao Nam. Buộc Sao Nam và KMV có nghĩa vụ hoàn trả 3.389.920.665 đồng cho Saigonbook. Không cấp nhận yêu cầu bồi thường thiệt hại 373.692.713 đồng của Saigonbook.
Tại bản án phúc thẩm số 1106/2016/KDTM-PT ngày 22/9/2016 (lần 1).
Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh: Sửa toàn bộ bản án sơ thẩm. Không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Saigonbook.
Tại Quyết định Giám đốc thẩm số 49/2020/KDTM-GĐT ngày 06/11/2020.
Hủy Bản án phúc thẩm số 1106/2016/KDTM-PT ngày 22/9/2016.
Tại ản án phúc thẩm số 528 /2021/KDTM-PT ngày 15/6/2021 (lần 2).
Hủy Bản án sơ thẩm số 439/2016/KDTM-ST ngày 19/4/2016 của Tòa án nhân dân Quận 3, giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.Saigonbook có đơn đề nghị giám đốc thẩm đối với bản án phúc thẩm (lần 2).
Ngày 24/3/2023, Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh ban hành Quyết định số 01/2023/KN-KDTM kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án phúc thẩm số 528/2021/KDTM-PT ngày 15/6/2021 (lần 2).
Nhận định của tòa án
Quyết định Giám đốc thẩm số 49/2020/KDTM-GĐT ngày 06/11/2020 của Tòa án nhân dân cấp cao xác định hợp đồng mua bán vô hiệu do bị lừa dối. Hủy bản án phúc thẩm, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp phúc thẩm để xét xử lại theo thủ tục phúc thẩm.
Quá trình giải quyết lại vụ án, Tòa án cấp phúc thẩm không tuyên bố các hợp đồng mua bán vô hiệu mà lại hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm để giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm là không đúng.
Hội đồng xét xử Giám đốc thẩm chấp nhận Quyết định kháng nghị số 01/2023/KN-KDTM ngày 24/3/2023 của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, hủy toàn bộ bản án phúc thẩm (lần 2) để xét xử lại theo thủ tục phúc thẩm.
Kết luận của Tòa án
Hủy toàn bộ Bản án phúc thẩm số 528/2021/KDTM-PT ngày 15/6/2021 của Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh xét xử lại theo thủ tục phúc thẩm.
Cơ sở pháp lý:
Điều 166 Luật Thương mại năm 2005. Nghị định 39/NĐ-CP ngày 07/5/2014 của Chính phủ
Điều 325, Điều 337, khoản 3 Điều 343, Điều 349 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.