Việc mở rộng kinh doanh tại Việt Nam mang đến nhiều cơ hội hấp dẫn cho cả doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Một trong những quyết định đầu tiên mà doanh nghiệp phải đối mặt là lựa chọn thành lập chi nhánh hay địa điểm kinh doanh. Dù cả hai đều là bộ phận trực thuộc công ty mẹ, nhưng chúng khác biệt rõ rệt về thẩm quyền pháp lý, tính linh hoạt trong hoạt động và nghĩa vụ tuân thủ. 

Bài viết này này so sánh thực tế hai lựa chọn theo quy định của pháp luật Việt Nam, bao gồm bảng đối chiếu và các điểm lưu ý pháp lý, nhằm giúp bạn chọn được cấu trúc phù hợp nhất với chiến lược kinh doanh. 

Chi Nhánh và Địa Điểm Kinh Doanh là gì tại Việt Nam? 

Luật doanh nghiệp Việt Nam quy định cả chi nhánh và địa điểm kinh doanh đều là đơn vị trực thuộc công ty mẹ. Tuy nhiên, vai trò và quyền hạn của chúng khác nhau: 

• Chi nhánh có thể thực hiện một phần hoặc toàn bộ các chức năng kinh doanh của công ty. Chi nhánh có thể đại diện cho công ty trong các giao dịch pháp lý và thương mại, tuyển dụng nhân sự và hoạt động với mức độ tự chủ nhất định. 

• Địa điểm kinh doanh thường chỉ thực hiện các vai trò hạn chế, như kho bãi hoặc cơ sở hỗ trợ. Địa điểm kinh doanh không có quyền ký hợp đồng độc lập hay tuyển dụng nhân viên.. 

Cả hai có thể được dùng cho kho bãi, văn phòng giao dịch hoặc cung cấp dịch vụ, nhưng việc chọn loại hình phù hợp tùy thuộc vào phạm vi và mục tiêu kinh doanh của bạn. 

Bảng So Sánh Pháp Lý và Hoạt Động 

Những Điểm Pháp Lý Quan Trọng Cần Lưu Ý 

• Năng lực ký hợp đồng: Chỉ chi nhánh có quyền đại diện công ty ký hợp đồng, giúp chi nhánh có tính tự chủ cao hơn. 

• Thẩm quyền tuyển dụng: Chi nhánh có quyền tuyển dụng, ký hợp đồng lao động và trả lương. Địa điểm kinh doanh phải phụ thuộc công ty mẹ. 

• Nghĩa vụ thuế: Chi nhánh có mã số thuế riêng và phải thực hiện kê khai thuế riêng. Địa điểm kinh doanh báo cáo thuế qua công ty mẹ 

• Tính linh hoạt trong kế toán: Chi nhánh có thể lựa chọn áp dụng chế độ kế toán độc lập hoặc phụ thuộc. Địa điểm kinh doanh chỉ được áp dụng chế độ kế toán phụ thuộc. 

Khi Nào Nên Chọn Chi Nhánh? 

Chi nhánh phù hợp khi hoạt động kinh doanh tại Việt Nam cần sự độc lập về pháp lý và vận hành. Chi nhánh giúp bạn quản lý địa phương hiệu quả, tinh gọn hoạt động và chịu trách nhiệm thương mại trực tiếp mà không cần thành lập pháp nhân riêng. Đây là lựa chọn phù hợp với các đơn vị kinh doanh có mục tiêu phát triển, tiếp xúc trực tiếp với khách hàng hoặc tạo doanh thu, cần vận hành bán độc lập. 

Bạn nên chọn chi nhánh khi đơn vị kinh doanh cần: 

• Ký hợp đồng trực tiếp với khách hàng hoặc nhà cung cấp 

• Quản lý nhân viên và trả lương tại địa phương 

• Tách bạch kế toán để kiểm soát nội bộ hoặc lập kế hoạch thuế  

• Tăng trưởng linh hoạt dài hạn và có sự hiện diện pháp lý rõ ràng 

Chi nhánh thích hợp với trung tâm dịch vụ, văn phòng khu vực hoặc trung tâm vận hành cần tính tự chủ. 

Khi Nào Địa Điểm Kinh Doanh Phù Hợp Hơn? 

Địa điểm kinh doanh là lựa chọn lý tưởng khi doanh nghiệp cần cơ cấu vận hành đơn giản, dễ quản lý, không yêu cầu sự độc lập về pháp lý. Hình thức này phù hợp với các cơ sở hỗ trợ logistics hoặc hành chính không tham gia vào ký kết hợp đồng hay quản lý nhân sự. Địa điểm kinh doanh giúp doanh nghiệp mở rộng phạm vi hoạt động mà vẫn duy trì nghĩa vụ thuế và cấp phép tập trung tại trụ sở chính. 

Nên chọn địa điểm kinh doanh nếu doanh nghiệp muốn: 

• Giảm thiểu thủ tục hành chính và yêu cầu cấp phép phức tạp 

• Vận hành cơ sở kho bãi, hỗ trợ hậu cần hoặc hành chính nội bộ 

• Tập trung toàn bộ hoạt động tuyển dụng và hợp đồng tại công ty mẹ 

Hình thức này phù hợp với các đơn vị có quy mô nhỏ, rủi ro thấp và không cần tư cách pháp lý độc lập. 

Giấy Phép và Yêu Cầu Pháp Lý đối với Chi Nhánh và Địa Điểm Kinh Doanh tại Việt Nam 

Công ty nước ngoài có thể mở chi nhánh tại Việt Nam không? 

Doanh nghiệp nước ngoài được phép đăng ký chi nhánh tại Việt Nam, tuy nhiên phải tuân theo các quy định ngành nghề cụ thể theo cam kết WTO và luật cấp phép trong nước. Hồ sơ có thể yêu cầu thêm tài liệu tài chính, và thời gian xét duyệt thường kéo dài hơn so với doanh nghiệp nội địa. 

Quy trình và Thời gian Đăng ký 

Cả chi nhánh và địa điểm kinh doanh đều được đăng ký tại Sở Kế hoạch và Đầu tư (DPI). Các bước chính: 

• Nộp thông báo thành lập chi nhánh hoặc địa điểm kinh doanh   

• Nộp quyết định thành lập và biên bản họp về việc thành lập chi nhánh; hồ sơ cá nhân của người đứng đầu chi nhánh (không yêu cầu đối với địa điểm kinh doanh)   

• Thời gian xử lý thông thường: 3 ngày làm việc, tuy nhiên nếu liên quan đến yếu tố nước ngoài, thời gian có thể kéo dài hơn 

Chi nhánh còn cần thực hiện: 

• Đăng ký mã số thuế 

• Đăng ký lao động nếu có tuyển dụng 

• Lựa chọn và kê khai chế độ kế toán 

Rủi ro khi chọn Địa điểm kinh doanh thay vì Chi nhánh 

Dù dễ thành lập hơn, địa điểm kinh doanh có những hạn chế pháp lý đáng kể: 

• Không thể tự ký hợp đồng 

• Không thể tuyển dụng hoặc quản lý nhân viên 

• Mọi rủi ro pháp lý đều do công ty mẹ gánh chịu 

• Hạn chế trong giải quyết tranh chấp và xây dựng mối quan hệ bên ngoài 

Có thể chuyển đổi Địa điểm kinh doanh thành Chi nhánh không? 

Không có cơ chế chuyển đổi trực tiếp. Để chuyển từ địa điểm kinh doanh sang chi nhánh, doanh nghiệp phải đóng địa điểm hiện tại và thành lập chi nhánh mới. 

Quá trình này yêu cầu hồ sơ mới, thời gian xử lý và có thể ảnh hưởng đến hoạt động. Vì vậy, việc chọn đúng loại hình ngay từ đầu là cách hiệu quả và an toàn hơn.. 

Hoạt động tại nhiều tỉnh, thành phố 

Cả chi nhánh và địa điểm kinh doanh đều có thể được thành lập tại các tỉnh, thành phố khác ngoài nơi đặt trụ sở chính. Tuy nhiên: 

• Chi nhánh phải đăng ký riêng tại từng tỉnh, có thể chịu thuế và quy định riêng 

• Địa điểm kinh doanh dễ đăng ký hơn nhưng bị giới hạn về chức năng 

Với kế hoạch mở rộng vùng, chi nhánh mang lại sự rõ ràng pháp lý và khả năng mở rộng tốt hơn. 

Kết Luận 

Chi nhánh và địa điểm kinh doanh đều có vai trò quan trọng theo luật Việt Nam nhưng không thể thay thế nhau. Chi nhánh cung cấp sự tự chủ, năng lực ký kết hợp đồng và linh hoạt trong vận hành. Địa điểm kinh doanh đơn giản trong quản lý hành chính nhưng hạn chế về chức năng và quyền hạn pháp lý. 

Lựa chọn cấu trúc phù hợp phụ thuộc vào quy mô, tính chất và mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp. Hợp tác với luật sư uy tín giúp bạn tránh rủi ro và đảm bảo phù hợp quy định pháp luật Việt Nam. 

Le & Tran được công nhận là một trong những hãng luật hàng đầu tại Việt Nam, nhận được đánh giá cao từ các ấn phẩm pháp lý uy tín như Chambers, Legal500 và Benchmark Litigation, đồng thời được AmCham Việt Nam và Lãnh sự quán Hoa Kỳ đánh giá cao và giới thiệu. Đội ngũ luật sư doanh nghiệp hàng đầu của chúng tôi nổi tiếng với việc cung cấp các giải pháp thiết thực và mang tính chiến lược nhằm bảo vệ quyền lợi và lợi ích của khách hàng. Dù là trong quá trình cấu trúc doanh nghiệp phức tạp hay giải quyết các vấn đề tuân thủ pháp lý, chúng tôi luôn đồng hành cùng bạn một cách chính xác và chuyên nghiệp trong từng bước. Nếu bạn cần hỗ trợ chuyên nghiệp trong việc lựa chọn giữa chi nhánh và địa điểm kinh doanh tại Việt Nam, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua địa chỉ info@letranlaw.com.